Дали има простор за загриженост ако на кожата на главата на новороденчето се појават наслојки во форма на лушпи? За каква состојба станува збор, зошто се јавуваат и во кои случаи да се побара лекарска помош, за Мама не си сама објаснува проф. д-р Катерина Дамевска, специјалист дерматовенеролог на Универзитетската клиника за дерматологија – Скопје.
- агите на скалпот се вообичаена појава кај новородените. Станува збор за најлесна форма на себороичен дерматит, која обично спонтано поминува во првите месеци и не предизвикува болка ниту јадеж кај детето. Се нарекува crаdle cap (crustalactea), а во народниот јазик се користат термините млечна краста и ира. Се манифестира со жолтеникави, масни наслаги во централните делови на скалпот, присутни при раѓањето и во првите месеци од животот. Промените ретко перзистираат (траат) повеќе од една година. Во најголем број случаи млечната краста не е медицински проблем и не бара лекување. Често родителите непотребно инсистираат на брзо решение и на целосно симнување на наслагите, вели професорката по дерматологија.
Причини за појава
Според дерматологот Дамевска, основна причина се хормоните од мајката кои преминале кај детето. Тие ги стимулираат лојните жлезди на скалпот за да лачат повеќе себум. Втора причина е зголеменото присуство на една квасница malassezia, на која ѝ одговара богатството на излачените масти. Тоа не значи инфекција затоа што оваа квасница е вообичаено присутна на кожата кај децата и кај возрасните.
Како се манифестира (изгледа) млечната краста?
Знаци на млечна краста се масните наслојки (лушпи) во централните делови на скалпот, често со благо црвенило во околината, објаснува професорката Дамевска и посочува дека постојат две форми:
- Лесната форма се карактеризира со тенки наслојки на мали површини.
- Потешките форми се карактеризираат со дебели, цврсти наслојки и со зафаќање поголема површина.
Според неа, млечната краста не е причина за нелагодност, болка или за јадеж кај детето.
Како се лекува?
Професорката по дерматологија Дамевска вели дека најчесто млечната краста постепено поминува во првите месеци од животот, без специфичен третман. Кај поизразените форми советува да се применат едноставни постапки за симнување на лушпите:
- Зачестено миење на скалпот со благи шампони.
- Ако наслагите се подебели и цврсто прикрепени на кожата, се започнува со нивно нежно отстранување. Тоа не се прави во еден акт, туку постепено. Имено, при секое капење на детето, по кратко накиснување и шампонирање, зоната со лушпи нежно се трие со мека крпа или со врвовите на прстите (не со ноктите).
- Повремено (секој втор или трет ден) се нанесува минерално масло (беби масло) неколку часа пред капењето.
- Во текот на капењето лушпите може да се отстрануваат со мек, ситен чешел.
- Користете ги вообичаените благи шампони за деца и специјалните препарати (шампони со кетоконазол, кератолитици и со лосиони против првут) препорачани од лекар.
По неколку третмани лушпите може целосно да исчезнат. Состојбата може да се повтори. Тоа не е необично затоа што масни лушпи ќе се создаваат сѐ додека има зголемена секреција од лојните жлезди, посочува дерматологот.
Кога да се побара лекарска помош?
Професорката Дамевска советува да се консултирате со дерматолог или со педијатар доколку:
- наслагите наместо да се намалуваат се шират;
- наслагите се дебели и покриваат поголема површина на скалпот;
- промените се шират на други делови од телото (лице, врат, под мишки);
- има појава на силно црвенило, влажнење, гнојници и на гнојна секреција, што укажува на секундарна бактериска инфекција;
- детето интензивно се чеша и се гребе по скалпот;
- наслојки на скалпот се јават кај поголемо дете, како нова појава.

Други причини за лушпи на скалпот
Според професорката Дамевска, втора причина за лушпи на скалпот е атопискиот дерматитис (хронично воспаление на кожата). Во тој случај, промени има и во други регии. Важна разлика е што кај атопискиот дерматит промените силно чешаат.
Таа посочува дека поретки причини се присуството на вошки, како и габичните и бактериските инфекции.
Чести заблуди и грешки
Дерматологот проф. д-р Катерина Дамевска за Мама не си сама посочува кои се најчестите заблуди и грешки кај родителите за оваа состојба и го советува следново:
- Млечната краста не е резултат на лоша хигиена и не е заразна.
- Наслагите не го оштетуваат влакното и не предизвикуваат губење на косата.
- Со грубо гребење и со корнење на лушпите може да предизвикате инфекција.
- Не користете антифунгални и кортикостероидни кремови без препорака од лекар.
- Не користете шампони против првут наменети за возрасни. Тие може да содржат салицилна киселина, која влијае иритантно и токсично.
- Кога се аплицираат бебешко масло или други масти или кремови, тие треба да се измијат со шампон по неколку часови. Во спротивно, масните препарати ќе ја влошат состојбата.