Зошто некои деца имаат крв во урината?
Крв во урината кај децата, позната и како хематурија, е состојба која предизвикува загриженост, страв и паника кај родителите.
Во последните години сѐ повеќе се зачестени тешкотиите со прозборувањето кај децата. Децата на две-, три-, па и на четиригодишна возраст сѐ почесто имаат мал фонд на зборови, неправилен говор, а понекогаш говорот воопшто и не се појавува, посочува за „Мама не си сама“ д-р Љубинка Дамјановиќ, специјалист психијатар во ЈЗУ Здравствен дом – Скопје.
Таа објаснува дека психомоторниот и јазичноговорниот развој на детето се одвиваат во неколку фази и дека се карактеризираат со постепено збогатување и совладување разни вештини.
- Секоја фаза е значајна алка во процесот на вербална комуникација на детето. Родителите на децата треба да бидат информирани што треба да очекуваат од своите деца на одредена возраст, да знаат како да ги стимулираат, како да ги поддржат и кога да побараат стучна помош доколку забележат некаква отстапка, вели докторката.
Кога треба детето да ги изговори првите зборови?
Доктор Дамјановиќ ги посочува фазите на развој на говорот кај децата, кога се очекува да се јават првите функционални зборови:
- фаза на гугање (од 2. до 3. месец)
- фаза на брблање (од 5. до 6. месец)
- фаза на говор во слогови (9. месец)
- почеток на лингвалната фаза во 12. месец, со појава на првите функционални зборови.
Кога треба родителите да го одведат детето на логопед?
Родителите може да се јават на логопед ако забележат аграматичен говор, кога граматичките правила се користат несоодветно, на пример, „Онде е, Лена“, „Дали го виде неа?“ или ако има послабо помнење на вербалната содржина и неправилно изговарање на одреден број гласови, т.н. дислалија, советува докторката.
- Доколку родителот забележи какво било нарушување во говорењето или ако говорот на детето отстапува од очекуваниот говорен и јазичен развој за возраста на детето, потребно е веднаш да се јави кај стручно лице, логопед, кој ќе направи проценка на развојот на говорот во зависност од возраста на детето и од видот на проблемот. Не треба да се чека говорот да се јави спонтано затоа што тоа може и никогаш да не се случи, а ќе биде изгубено значајно време за дијагностика и за третман. Родителот треба најдоцна да се јави на логопед кога е детето на тригодишна возраст доколку не се појавил говорот, вели д-р Дамјановиќ.
Родителите и дома треба да ги практикуваат техниките и советите од логопедот
Според д-р Дамјановиќ, третманот кај логопед треба да е континуиран, со целосна поддршка од родителите, кои треба активно да соработуваат со логопедот, секојдневно следејќи ги неговите препораки и совети.
- Потребно е родителот да се обучи со техники за стимулирање говор во домашни услови, низ игра, секојдневно, без прекин, преку грешки и преку охрабрување секојдневно да се стимулира развој на нови вербални постигнувања. Во текот на третманот неопходна е двонасочна комуникација меѓу родителот и логопедот, како и огромна трпеливост од терапевтот, детето и од родителите, вели докторката.
