Летна забава без ризик: совети за заштита на децата од сонцето

Сончевата светлина е важна за нашето здравје – помага во создавањето витамин Д и во подобрувањето на расположението и е корисна за коските. Но, премногу сонце, особено кај малите деца, може да биде опасно. Детската кожа е многу потенка и почувствителна од кожата на возрасните, па многу побргу може да изгори. Освен тоа, децата не чувствуваат кога сонцето ги пече – тие си играат, трчаат и не забележуваат кога е време за сенка. Затоа, токму родителите имаат клучна улога во нивната заштита. За тоа како да го заштитите вашето дете од штетните сончеви зраци, зошто детската кожа е најчувствителна на сонце, кога и како може да се сонча детето „Мама не си сама“ побара одговори и совети од педијатарот д-р Светлана Зотовска од  ПЗУ „Д-р Светлана Зотовска“.

Заштитата на детската кожа од невидливите сончеви зраци е приоритет од самиот почеток. Само со активна претпазливост може да се заштити сѐ уште незрелата и многу чувствителна кожа на бебињата и на малите деца од акутни и хронични болести на кожата предизвикани од сончевото зрачење. Сончевата светлина има корисни ефекти врз физичкиот и психичкиот интегритет на телото. Но, иако има значајна улога во формирањето на витаминот Д, кој е важен за структурата на коските, кожата на бебињата и на децата треба да се заштити со појавата на првите сончеви денови. Исто така, што е многу важно, изложувањето на сонце кај децата на сите возрасти треба да се одвива постепено, вели д-р Светлана Зотовска, специјалист педијатар од ПЗУ „Д-р Светлана Зотовска“. 

НЕ НА СОНЦЕ ДО 6 МЕСЕЦИ

• Докторката за „Мама не си сама“ посочува дека децата се особено чувствителни на УВ-зраците бидејќи заштитната функција на кожата и способноста за одбрана од ова зрачење во детската возраст сѐ уште не се развиени. Кога кон тоа ќе се додаде и фактот дека кожата се сеќава на секоја минута помината на сонце и дека 50-80 % од оштетувањата на кожата од сонцето се случуваат токму во детството, излишно е да се каже колку е важно да се зачуваат најмладите од штетното сончево зрачење.

Доколку ја споредиме со онаа на возрасните, ќе видиме дека кожата на децата се разликува. Таа е потенка и со тоа има намалена функција на потните и лојните жлезди, а намалени се и заштитата од студено, како и механичката отпорност. Од друга страна, пак, има зголемена пропустливост. Продукцијата на меланин не е воспоставена и со тоа е намалена заштитата од УВ-зрачењето. Кај малите деца телесната топлина не може да се регулира во првите 6-12 месеци како кај возрасните. Поради ваквите карактеристики на детската кожа, детето до шест месец не треба да се изложува на сонце затоа што ниеден заштитен фактор (SPF) не е сосема безбеден. Над шестмесечна возраст се нанесуваат кремови со заштитен фактор, објаснува педијатарот Зотовска од ПЗУ „Д-р Светлана Зотовска.​ 

КРЕМОВИ НА СЕКОИ ДВА ЧАСА

• Според д-р Зотовска, специјалист по педијатрија од ПЗУ „Д-р Светлана Зотовска“, заштитниот фактор треба да ги апсорбира УВБ-зраците, а да ги пропушта УВА-зраците. СПФ (Sun ProtectionFactor) или факторот за заштита од сонце го означува временскиот интервал во кој е безбедно да се седи на сонце (на пример, ако детето смее да биде изложено на сонце без заштита 5 минути, со заштитниот фактор СПФ 15 безбедното време се продолжува на 75 минути (5х15)).

• Каj децата над шестмесечна возраст се започнува со заштитен фактор SPF 50, кој силно го блокира УВ-зрачењето, а потоа, кога кожата ќе стекне извесна отпорност, може да се користи крем со SPF 25. Колку е повисок заштитниот фактор толку подолг период може безбедно да се престојува на сонце. Но ниеден фактор не штити 100 % од штетните УВ-зраци. Заштитата е гарантирана само ако се нанесува доволно количество крем со заштитен фактор (2 мг/см²), и тоа 30 минути пред изложување на сонце. Кремот за заштита треба да се нанесува на секои два часа или почесто ако детето во меѓувреме се искапи. Секако, детето треба дополнително да се заштити и со лесна памучна облека, капа, очила и со чадор за сонце. Директно на сонце да не се изложуваат деца до тригодишна возраст, предупредува докторката.

Кога децата смеат да бидат на сонце и какви компликации можат да предизвикаат сончевите зраци?

• Децата може да престојуваат на сонце во утринските часови до 10 часот и попладне по 17 часот. Се разбира, не се препорачува долготрајно изложување. Потребно е да се води сметка за дневниот индекс на УВ-зрачењето. Што се однесува до ризикот од претерано изложување на сонце, само мал дел од сончевата светлина предизвикува фотодерматови. Тоа е нејзиниот УВ-дел, кој има хемиско дејство врз живата материја. УВБ-зраците дејствуваат врз погорните слоеви на кожата и предизвикуваат изгореници. УВА-зраците, пак, одат подлабоко во кожата и може да предизвикаат алергии на сонце, перпигментации, па дури и рак на кожата, посочува педијатарот д-р Светлана Зотовска од ПЗУ „Д-р Светлана Зотовска“.

• Изгорениците од сонце може бидат во вид на еритема (црвенило, оток) или во вид на везикули (плускавци) кога е зафатен и подлабокиот слој на кожата. Тежината на изгореницата зависи од зафатената површина. Состојбата може да биде уште потешка ако се појават знаци на топлотен удар, на пример, ако детето се жали на главоболка, бучава во ушите, зашеметеност и на сува топла кожа. Што треба да се преземе зависи од тежината на изгорениците и од општата состојба на детето. Кај полесните случаи помага ладење на телото преку туширање со млака вода, ставање студени облоги и консумирање повеќе течности (препорака за ОРС-раствор). По потреба се користат кремови за изгореници, а некогаш се вклучуваат и кортикостероидни лекови и антихистаминици. При потешки изгореници и при топлотен удар неопходна е препорака од лекар, советува д-р Светлана Зотовска, специјалист по педијатрија од ПЗУ „Д-р Светлана Зотовска“. 

Совети за родителите

• Сонцето е пријател, но ако не внимаваме, може да стане сериозен непријател, особено за децата. Со соодветна заштита, навремена грижа и со информираност летото може да биде безбедно и забавно за целото семејство. Затоа, спакувајте ги кремот, капата и водата и уживајте во безгрижни, но безбедни денови под сонцето, за „Мама не си сама“ вели педијатарот Зотовска од ПЗУ „Д-р Светлана Зотовска“ и споделува корисни пораки за сите родители:

• не потценувајте го сонцето – дури и краткиот престој без заштита може да биде опасен;
• најдобра заштита е превенцијата: добра подготовка и внимателност;
• научете ги децата од мали да се заштитуваат – со време тоа ќе им стане навика;
• ако детето има изгореници, треска или ако се жали на вртоглавица, веднаш побарајте лекарска помош.